تحلیلگران: ایران بیشتر از حقش از آب افغانستان استفاده کرده است --- هم‌ زمان با سفر حسن روحانی رئیس ‌جمهور ایران به افغانستان و مطرح شدن حق ‌آبه و امضای موافقت‌نامه استراتژیک بین افغانستان و ایران، تحلیلگران می‌ گویند این موافقت ‌نامه باید زمانی به امضا برسد که ایران افغانستان را یک کشور اشغال شده نخواند و به کمک‌ های تسلیحاتی و ایجاد کمپ برای طالبان در داخل خاک خود پایان دهد. رئیس‌ جمهور ایران گفته است که افغانستان باید مانند گذشته به ایران آب بدهد و تالاب‌ های داخل ایران به حالت سابق برگردد. قرار است هیاتی برای بحث در این مورد از افغانستان به ایران برود. اما تحلیلگران می ‌گویند ایران با آن‌ که در سی سال گذشته آب اضافی را استفاده کرده، همواره مانع اعمار بند کمال خان بر فراز دریای هلمند شده است. -- مقام‌ های ایرانی گفته‌اند قرار است در قرارداد استراتژیکی که بین افغانستان و ایران امضا خواهد شد، موضوع حق آبه نیز حل گردد. بر اساس اظهارات مقامات ایرانی رئیس‌ جمهور کرزی تاکید دارد که این موافقت‌ نامه تا پیش از پایان دوره ریاست ‌جمهوری‌ اش به امضا برسد. مقام ‌های امنیتی گفته‌اند که ایران مانع ساختن بند برق سلما در ولایت هرات نیز می ‌شود. این بند از چند سال به این ‌سو از سوی یک کمپنی هندی ساخته می ‌شود ولی ناامنی‌ ها و مزاحمت‌ های امنیتی سبب شده تا کار این بند در وقت معین به پایان نرسد. مقام ‌های امنیتی گفته‌اند، شواهدی در دست دارند که ایران با طالبان کمک می‌ کند تا کار این بند تکمیل نشود. -- عبدالحمید مبارز آگاه مسایل سیاسی می ‌گوید ایران بیشتر از حق اش از آب افغانستان استفاده کرده است: «ایرانی‌ ها همیشه از کم‌ آبی شکایت می ‌کنند و لیکن اکثر آب را آن‌ ها می‌برند. در زمان ظاهرشاه موسی شفیق با ایران مذاکراتی کرد و بر اساس موافقت دو کشور و پارلمان ‌ها این موافقت‌نامه امضا شده است.» آقای مبارز می‌گوید بر اساس همین موافقت‌نامه افغانستان باید به ایران آب مشخصی را که در موافقت‌نامه آمده است بدهد، ولی در بدل ایران باید برای آب اضافی‌ای که از افغانستان به ایران می ‌رود، پول بپردازد. مبارز می‌گوید بند کمال خان که از سال ۱۳۵۲ کار مقدماتی آن آغاز شد تاکنون ساخته نشده است. مبارز که خود در آن زمان والی نیمروز بود، می‌ گوید ایرانی ‌ها همواره در برابر ساخت این بند «سنگ‌اندازی» می ‌کردند. -- براساس اظهارات آقای مبارز، افغانستان تنها زمانی می‌تواند از آب هلمند استفاده کند که بند کمال خان ساخته شود. او می ‌گوید در صورت ساخته شدن این بند نیز افغانستان آبی را که با ایران قرارداد دارد، به آن کشور خواهد داد. -- در همین حال میراحمد جوینده آگاه مسایل منطقه‌ای می‌گوید که بیشترین استفاده آب‌ های افغانستان را همسایه‌ ها برده اند. جوینده می‌گوید: «متاسفانه در طول سی سال جنگ، ایرانی‌ ها بدون در نظرداشت قرارداد هایی که در زمان ظاهرشاه امضا شده، استفاده می‌ کنند.» جوینده با انتقاد از دولت افغانستان می‌ گوید مقام‌ های حکومتی در ده ‌سال اخیر در بدل یک مقدار پولی که به نام چای پولی ایران به افغانستان می ‌دهد، دولت افغانستان در مورد استفاده از آب‌ های کشور اقدام درستی نکرده است. آقای جوینده تاکید می‌کند که ایران باید براساس قراردادی که در زمان حکومت ظاهرشاه امضا شده، از یک مقدار آب معین افغانستان استفاده کند نه بیشتر از آن. - هشت صبح