تعدیل قانون اساسی یا تغییر نظام؟ --- دیروز رییس‌جمهور کرزی در مراسم آغاز دوره جدید تقنینی شورای ملی، از ضرورت تعدیل قانون اساسی سخن گفت. آقای کرزی گفت تجربه ده‌سال گذشته، نشان داد که باید تعدیلاتی در قانون اساسی بیاید. او دقیقا نگفت که از نظر او کدام فصل و بند قانون اساسی باید تعدیل شود، اما تاکید کرد که غیر از ماده ۱۴۹، همه مواد قانون اساسی می‌تواند اصلاح شود. این نخستین‌بار است که آقای کرزی در مورد تعدیل قانون اساسی سخن می‌گوید. پیش از این آقای کرزی با حساسیت در این مورد برخورد می‌کرد و بحث تعدیل قانون اساسی را منتفی می‌دانست. -- آقای کرزی در مراسم شروع کار پارلمان دوم در سال ۱۳۸۹ با اشاره به بحث تغییر نظام گفته بود، این موضوع به تشویق برخی از حلقات بیرونی مطرح شده است. پیش از این بسیاری از سیاستمداران و جریان‌های سیاسی، از ضرورت تعدیل قانون اساسی و تغییر نظام از ریاستی به صدارتی که در آن رییس دولت در عین حال رییس حکومت نباشد، سخن گفته بودند. در مرام‌های حزبی بسیاری از احزاب مشهور در کشور هم از نظامی حمایت شده است که در آن یک نخست‌وزیر وجود داشته باشد، اما آقای کرزی هیچ‌گاهی، در گذشته به این صراحت در مورد ضرورت تعدیل در مواد قانون اساسی، سخن نگفته بود. -- از نظر بسیاری از جریان‌های سیاسی و چهره‌های مشهور، مهم‌ترین نقص کنونی قانون اساسی، نظام ریاستی است که در آن قدرت در دفتر رییس‌جمهور متمرکز است. در لویه‌جرگه قانون اساسی در سال ۱۳۸۲، بحث نوع نظام، یکی از موارد اختلافی جدی بود، اما آن زمان رییس‌جمهور کرزی و مرحوم مارشال فهیم، به‌شدت از نظام ریاستی طرفداری می‌کردند. آقای کرزی در آن زمان، حتا به اعضای لویه‌جرگه قانون اساسی هشدار داد، در صورتی‌که از نظام ریاستی حمایت نکنند، او از ریاست دولت انتقالی استعفا می‌دهد. - More, روزنامه هشت صبح, at http://8am.af/1392/12/25/law-material-afghanistan/